Thật khó tin là sức sáng tạo, trí tượng tượng của bao nhiêu nhà văn, nhà biên kịch về đề tài cung đấu đều được phát triển dựa trên không gian chật hẹp, chỉ cỡ 100.000m2 của lục cung. Tây lục cung và Đông lục cung nằm ở 2 bên của điện Càn Thanh. Mỗi cung có diện tích chỉ khoảng hơn 1.000 m2 với 2 giãy nhà chính, 4 nhà phụ và 2 khoảng sân nhỏ. Các cung đều có kiến trúc tương tự nhau, chỉ khác đôi chút ở cách bài trí. Thật sự, các cung chỉ như những ô nhà tập thể sát cạnh nhau. Đã vậy, mỗi cung còn có hơn chục người sống ở đó để hầu hạ nữa, cái gọi là không gian riêng tư là hoàn toàn không có.
Tưởng tượng một cung phi ngày ngày đều ngồi trước khoảng sân nhỏ trong cung của mình, nhìn ra chỉ thấy bức bình phong chắn ngay tầm mắt. Nếu ấm ức muốn gặp phu quân, nàng phải chạy dọc con đường dài nối ra khu vực tiền điện, nàng chỉ có thể đứng từ xa nhìn Càn Thanh điện, nơi phu quân đang ở đó, nhưng nàng không được phép đặt chân vào trừ khi được triệu kiến. Vườn Thượng Uyển cũng khá bé, các cung phi đi dạo vòng vòng đều dễ dàng chạm mặt nhau, cuộc sống mỗi ngày trong cảnh chim lồng cá chậu bức bí và buồn chán vậy mà các hoàng hậu, phi tần sống trong cung mấy chục năm cho tới lúc chết. Đúng là thân phận của phụ nữ thời phong kiến như sách vở thường kêu than. Vậy mà Từ Hi Thái Hậu từng là một thê thiếp xuất phát điểm cấp thấp, ở trong mé nhà phụ của Trữ Tú Cung. Khi mới hơn 20 tuổi, bà đã thể hiện năng lực chính trị xuất chúng. Từ đó, phi tần này từ từ loại bỏ các rào cản, vươn lên trong xã hội nam quyền để không những nắm quyền cái trị mà còn duy trì ổn định nhà Thanh trong 50 năm và vẫn nắm trọn quyền lực trong tay cho đến hơi thở cuối cùng, hơn rất nhiều vị vua còn sống mà quyền lực đã mất.
Trái tim của Tử Cấm Thành là Càn Thanh Điện, nơi sinh hoạt và làm việc của 24 đời vua thời Minh và Thanh. Tại nơi đây, có lẽ trong một buổi sáng nào đó, vua Càn Long đã hội kiến với quần thần và ra chỉ dụ đưa 400.000 quân vào Việt Nam đánh nhau với Quang Trung Nguyễn Huệ. Buổi lễ tiễn đưa tướng Tôn Sĩ Nghị và đoàn quân tiến vào đánh chiếm nước ta chắc cũng được diễn ra ở sân chầu này.
Trước cổng Tử Cấm Thành giờ đây là hình của Mao Trạch Đông, quốc hiệu của nhà nước cộng sản Trung Hoa cũng được gắn trên Thái Hòa Môn, đất nước đổi chủ, Tử Cấm Thành từng có quyền lực để huy động được lượng sức người và của cải lớn đến vậy giờ đây chỉ còn chiếc vỏ đang phai phôi theo thời gian. Một cung điện không còn quyền lực, không có sức sống. “Trong phút chốc, ta đã nắm giữ chiếc chìa khóa, để rồi chỉ ngay sau đó ngay trước mắt ta những bức tường khép lại. Ta nhận ra lâu đài của mình chỉ được xây trên những cột muối và cột đá.” – tình cảnh như lời bài hát Viva La Vida của Coldplay.
Tử Cấm Thành mỗi ngày đều lũ lượt đón hàng vạn người Trung Quốc đến thăm Cố Cung. Trong dòng người dài xếp hàng để vào tham quan, có người cha giải thích với cậu con trai 5 tuổi: “Bây giờ con sẽ vào thăm nhà của vua.” Nhiều người Trung Quốc cầm cờ tổ quốc hào hứng chụp hình trước chân dung Mao Trạch Đông ngay cổng vào. Họ có thể đến từ những vùng đất xa xôi của đất nước rộng lớn này, việc được tận mắt chứng kiến Cố Cung vang danh là sự kiện cột mốc trong đời người Trung Quốc. Có người thanh niên bị liệt nửa người, ngồi xe lăn được cả nhà 4-5 người đẩy đi tham quan Cố Cung, lại có những ông bà lớn tuổi, có vẻ từ miền quê lên cũng được con cái dẫn đi tham quan. Khắp nơi là các hoàng thượng, hoàng hậu, cách cách, mỗi người một góc đua nhau tạo dáng chụp hình. Mỗi ngày Cố Cung chỉ mở bán vé cho 40.000 lượt khách tham quan, vì đông đúc như vậy nên phải đặt vé trước một tuần.
Quân đội đóng ở ngay trong Cố Cung, từng toán quân đi duyệt binh khắp nơi phô trương lực lượng. Để vào được cố cung, mình phải xếp hàng cả tiếng đồng hồ từ bên ngoài quảng trường Thiên An Môn, rồi đi bộ cỡ 2km mới vào đến cổng Ngọ Môn, từ đó mới là bắt đầu đặt chân vào Tử Cấm Thành. Mình phải đi qua cỡ 4-5 lớp kiểm tra hộ chiếu, lục soát túi xách. An ninh thắt chặt như vậy cũng đúng thôi vì đây là một trong những bảo tàng đắt giá nhất thế giới. Cùng với Bảo tàng quốc gia Trung Quốc nằm ngay bên cạnh, khoảng không gian mấy km vuông là nơi cất giữ nhiều báu vật của đất nước này. Tuy nhiên, cảm giác cũng khá bức bối khi đi chơi mà nhìn đâu cũng thấy binh lính vác khiên và súng ống, phải liên tục trình diện hộ chiếu và túi xách. Mặc dù nhân viên an ninh cũng rất lịch sự, chừng mực với du khách nhưng cũng không thể xua tan cảm giác ngột ngạt này.
